شکواییه در مکتب وقوع و واسوخت و سبک هندی

شکواییه ازگونه های ادبیات غنایی است که محتوای آن برآمده از دردهای درونی و اسرار شاعر است که سراینده می کوشد تا عامل رنج و آزردگی خویش را برای مخاطب روشن کند. به طور کلی شکواییه را بر اساس موضوع می توان به پنج دسته تقسیم کرد: 1-شخصی 2-فلسفی 3-اجتماعی 4-عرفانی 5-سیاسی. شکواییه از بدو ظهور شعر و شاعری در آثار شاعران راه یافت. در عصر صفوی مجموعه ای از اضداد با جنبه های خوب و بد، همانند سرافرازی امنیت و آبادانی ایران، اعمال خشونت آمیز و بیداد گری و کشتار مردم، شراب خواری و انجام منکرات وسایر رفتار های ضد اجتماعی رواج یافت. این دوره از حیث اجتماعی نامساعد اما از لحاظ ادبی با شاعر نوازی و ادب گرایی سلاطین بابری هند و بی مهری شاهان صفوی به شعر وشاعری همراه بود، شکواییه نیز در زمینه های مختلف در شعر این دوره که مقارن با ظهور و رواج مکتب وقوع، واسوخت و سبک هندی است، مشاهده می شود. در این رساله به بررسی مقوله شکواییه با توجه به تقسیم بندی یاد شده در آثار برجسته ترین شاعران این دوره پرداخته شده و هر یک از انواع شکواییه با در نظر گرفتن اشعار این شاعران به شاخه های مختلف تقسیم و بسامد آن ذکر می شود. بر این اساس می توان گفت بیشترین میزان شکواییه، شکواییه شخصی و کمترین آن مربوط به شکواییه عرفانی است. شکواییه در دیوان تمام شاعران این دوره کم و بیش وجود داشته است وصائب تبریزی با توجه به حجم انبوه اشعارش بیشترین شکواییه و عرفی شیرازی کمترین شکواییه را به خود اختصاص داده است. در مورد قالب های شعری این دوره که شکواییه ها در آن آمده، باید به ترتیب از قالب های غزل، قصیده، مثنوی، رباعی، ترکیب بند و قطعه نام برد.